Marcel doet onderzoek naar optimalisatie van OV en past dat toe in praktijk als buschauffeur (2024)

Utrecht - Wie moe is van één baan, moet misschien een keer met Marcel van Kooten Niekerk praten. Waar hij tegenaan liep in zijn ene werk, loste hij vervolgens op met zijn andere werk. Hij onderzoekt voor de Universiteit Utrecht mogelijkheden om het openbaar te optimaliseren én past dat toe in zijn werk als busplanner en buschauffeur.

Voor het interview in de bus is ruim de tijd en – hoe kan het ook anders – is alles door hem zelf gepland. Bus 34 rijdt hij vandaag. Van Zeist, langs Utrecht Science Park naar P+R Westraven. Voorafgaand aan het ritje gaat hij achter in de bus zitten voor het gesprek. Van Kooten Niekerk: "Dat kan hier gewoon, als die toch stilstaat."

Volgens zijn rooster zit hij eens per maand achter het stuur van U-OV. "In de praktijk verschilt dat hoor", zegt hij. "Als het druk is op kantoor, dan rijd ik wat minder. En zijn er rustigere periodes, dan meer."

Druk zijn op kantoor gaat dan om de planningen van de bussen. Van Kooten Niekerk: "Daarbij houd ik rekening met de buschauffeurs en met het materieel: bussen kunnen namelijk maar op één plek te gelijk zijn." Het maken van de planningen gaat ook over de provinciegrens. Dus ook de planningen van bijvoorbeeld Friesland komen van zijn hand.

Dan is hij ook nog één dag in de week op de universiteit te vinden: daar begeleidt hij studenten met dezelfde interesses. Af en toe geeft hij colleges, maar dat is incidenteel.

De fascinatie voor plannen had hij vroeger al. Tijdens zijn studie wiskunde in de jaren '90 maakte hij voor de lol een busplanning. "Een voorloper zoals we nu op internet hebben", zegt hij daarover. Vervolgens stuurde hij die op naar verschillende busbedrijven en één daarvan reageerde met de vraag of hij het plan verder wilde uitwerken.

"Toen kwam ook mijn interesse om buschauffeur te worden. Toen heb ik m'n rijbewijs gehaald en ging ik rijden." Vanwege zijn achtergrond kwam de vraag of hij mee wilde helpen met de planning van de chauffeurs. "Er was toen een knop 'automatische planning', maar die mochten we niet gebruiken, want die werkte niet", zegt hij glimlachend. "Ja, dat zag ik als een uitdaging om wél te laten werken." En dat lukte en zo ontstond zijn interesse in de computersystemen.

"Ik liep er soms toch tegen aan dat kennis ontbrak", zegt hij. Daarom startte hij een nieuwe een nieuwe studie. Informatica dit keer, om precies te achterhalen hoe de algoritmes werken achter de planning. Naast zijn full time baan als busplanner en -chauffeur maakte hij de studie af. Daarna deed hij zelfs promotie.

Hij ontwikkelde voor zijn promotie een software voor het plannen en laden van elektrische bussen. Van Kooten Niekerk: "Tot drie jaar geleden konden we dat helemaal niet met de software die we hadden. Toen heb ik het zelf ontwikkeld."

Nu doet onderzoek naar de meest optimale momenten om te laden, denk daarbij aan laadmomenten wanneer stroom juist goedkoop is en het vermijden van laden wanneer er krapte is op het stroomnet. Daarnaast is hij bezig met een programma dat focust op 'bijsturen': dat houdt alle bussen in de gaten en signaleert wanneer een accu leeg raakt. "We hebben ook een verkeersleider, maar die kan het overzicht kwijtraken als je honderd bussen in de gaten moet houden. Een computer houdt dat overzicht wel."

Een voorloper van het volledige idee heeft hij al. Hij haalt een wit A4-tje uit zijn broekzak. Wie er naar kijkt zal het waarschijnlijk duizelen, er staan tijden, buslijnen en wat getallen op. Maar dat witte A-4tje is juiste een ontzettende uitkomst voor alle bussen die de weg op moeten. "Hier staat op hoeveel batterijspanning er nodig is voor welke rit", legt hij uit. "Zo weet de chauffeur zeker dat 'ie niet stil komt te staan door een lege accu."

Deze rit komt hij in ieder geval niet stil te staan. De batterijspanning van de bus is genoeg, de stekker kan er uit en hij kan aan de rit beginnen. Het busritje van lijn 34 duurt zo'n 35 minuten en rijdt ook nog eens door Utrecht Science Park.

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.

Tips van de redactie

Puzzels

Ook RTV Utrecht!